Gebelik yaşına göre küçük (SGA - Small for Gestational Age) doğan bebekler, aynı gebelik haftasındaki diğer bebeklere kıyasla daha düşük doğum ağırlığı ve/veya boyuna sahip olanlardır. Günümüzde, SGA tanımı, doğum ağırlığı ve/veya boyu ortalamanın 2 standart sapma altında (yaklaşık 3. persentil) olan bebekleri kapsar. Bu, her 100 yenidoğandan yaklaşık 3'ünün doğum ölçülerinin normalden düşük olduğu anlamına gelir. citeturn0search0

SGA'nın Nedenleri

SGA bebeklerin doğumuna yol açan faktörler üç ana başlık altında toplanabilir:

1. Anneye Bağlı Faktörler:

   • Kronik Hastalıklar: Yüksek tansiyon, böbrek hastalıkları, kalp veya solunum yolu hastalıkları.
   • Beslenme Yetersizlikleri: Gebelik öncesi veya sırasında yetersiz beslenme, anemi.
   • Enfeksiyonlar: Toksoplazmoz, kızamıkçık, sitomegalovirüs gibi enfeksiyonlar.
   • Madde Kullanımı: Sigara, alkol veya uyuşturucu madde kullanımı.

2. Plasental Faktörler:

   • Kan Akımı Problemleri: Rahim ve plasentada yetersiz kan akışı.
   • Plasenta Anormallikleri: Plasentanın rahimden erken ayrılması (abruptio plasenta) veya rahmin alt kısmına yerleşmesi (plasenta previa).

3. Fetüse Bağlı Faktörler:

   • Genetik Bozukluklar: Trizomi 21 (Down sendromu), Trizomi 18 gibi kromozom anomalileri.
   • Doğumsal Anomaliler: Akondroplazi, Bloom sendromu gibi genetik hastalıklar. citeturn0search3

SGA Bebeklerin Büyüme Süreci

SGA olarak doğan bebeklerin yaklaşık %90'ı, yaşamlarının ilk iki yılında hızlı bir büyüme göstererek normal boy ve kiloya ulaşırlar. Ancak, bu bebeklerin yaklaşık %10'u bu büyüme yakalamasını gerçekleştiremez ve çocukluk döneminde boyları 3. persentilin altında kalır. Ergenlik döneminde de büyüme hızları yeterli olmayabilir ve erişkinlikte beklenenden daha kısa boylu olabilirler. citeturn0search0

SGA Tanısı ve İzlemi

SGA tanısı, doğumda bebeğin ağırlık ve boy ölçümlerinin gebelik haftasına göre değerlendirilmesiyle konur. Doğum sonrası dönemde, özellikle ilk iki yıl içinde büyüme yakalaması göstermeyen, boyu 3. persentilin altında kalan çocukların en geç 3 yaşına kadar çocuk endokrinoloji uzmanına yönlendirilmesi önemlidir. Eğer bu çocuklarda baş çevresi küçükse, zeka ve gelişim geriliği varsa, vücut oranlarında bozukluk veya dismorfik özellikler mevcutsa, anne ve baba boyuna göre beklenen büyüme sağlanamıyorsa daha erken müdahale gerekebilir. citeturn0search0

Tedavi Yaklaşımları

Büyüme yakalaması yapamayan SGA çocuklarında büyüme hormonu tedavisi düşünülebilir. Bu tedavi, çocuğun yaşıtlarının boyuna ulaşmasına ve genetik potansiyeline uygun bir erişkin boyuna erişmesine yardımcı olabilir. Büyüme hormonu tedavisi, günlük enjeksiyonlar şeklinde uygulanır ve dozaj çocuğun boyu ve kilosuna göre ayarlanır. Tedaviye başlandıktan sonra, özellikle ilk yıl içinde belirgin bir büyüme artışı gözlenebilir. citeturn0search1

Sonuç

SGA olarak doğan bebeklerin düzenli izlenmesi ve gerektiğinde erken müdahale edilmesi, uzun vadede sağlıklı bir büyüme ve gelişim için kritik öneme sahiptir. Ebeveynlerin, çocuklarının büyüme eğrilerini takip etmeleri ve herhangi bir anormallik durumunda sağlık profesyonellerine danışmaları önerilir.