İşletmeler veya bireyler için ekonomik dalgalanmalar, beklenmedik krizler veya nakit akışındaki bozulmalar, mali bir çıkmaza yol açabilir. Böyle zorlu dönemlerde borçların altından kalkmak imkansız gibi görünebilir. İşte tam bu noktada, iflasın bir alternatifi olarak sunulan hukuki bir can simidi devreye giriyor: Konkordato. Pek çok kişinin korkuyla yaklaştığı bu kavram, aslında borçlarınızı yapılandırarak hem size hem de alacaklılarınıza bir nefes alma imkanı tanır. Peki, bu süreç tam olarak nedir ve bir konkordato başvurusu nasıl yapılır? Bu yazıda, konkordato anlaşması sürecini en anlaşılır haliyle, adım adım ele alacağız.
Konkordato Nedir ve Neden Önemlidir?
En basit tanımıyla konkordato, borçlarını vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi altında bulunan dürüst bir borçlunun, alacaklılarıyla yaptığı ve mahkeme tarafından onaylanan bir yeniden yapılandırma anlaşmasıdır. Amacı, borçlunun ticari faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak ve borçlarını belirli bir plan dahilinde ödemesine olanak tanımaktır. Bu durum, iflas gibi işletmenin tamamen tasfiye edildiği bir süreçten temel farkıdır. Konkordato sayesinde şirket yaşamaya devam eder, istihdam korunur ve alacaklılar da alacaklarının tamamını kaybetmek yerine, yapılandırılmış bir şekilde tahsil etme şansı bulur. Konuyla ilgili yasal düzenlemeler, İcra ve İflas Kanunu'nda detaylı bir şekilde yer almaktadır.
Kimler Konkordato Başvurusu Yapabilir?
Konkordato talebinde bulunma hakkı oldukça geniştir. Borçlarını zamanında ödeyemeyen veya ödeyememe riski taşıyan herhangi bir borçlu bu yola başvurabilir. Bu kapsama;
- Sermaye şirketleri (Anonim, Limited, vb.)
- Kooperatifler
- Şahıs işletmeleri
- Serbest meslek erbapları
- Hatta herhangi bir ticari faaliyeti olmayan gerçek kişiler (bireyler)
dahildir. Kısacası, mali durumunu dürüstçe ortaya koyabilen ve borçlarını yapılandırma niyetinde olan herkes bu hukuki imkandan faydalanabilir.
Adım Adım Konkordato Başvuru Süreci
Konkordato süreci, dikkatli bir hazırlık ve yasal prosedürlerin titizlikle takip edilmesini gerektirir. Süreci genel hatlarıyla şu şekilde özetleyebiliriz:
H3: 1. Gerekli Belgelerin Hazırlanması ve Başvuru
Sürecin ilk ve en kritik adımı, başvuru dosyasının eksiksiz bir şekilde hazırlanmasıdır. Bu dosyada genellikle şu belgeler bulunur:
- Konkordato talebini içeren dilekçe.
- Borçlunun mali durumunu gösteren detaylı bilanço, gelir tablosu ve nakit akım tablosu.
- Tüm alacaklıların listesi, alacak miktarları ve vadeleri.
- Borçların hangi oranda ve hangi vadelerde ödeneceğini gösteren “Konkordato Ön Projesi”.
- Bağımsız denetim kuruluşunca hazırlanan ve projenin uygulanabilir olduğunu gösteren makul güvence raporu.
Bu belgelerle birlikte borçlunun durumuna göre yetkili olan Asliye Ticaret Mahkemesi'ne başvuru yapılır.
H3: 2. Geçici Mühlet Kararı
Mahkeme, sunulan belgeleri inceledikten sonra talebi ciddi bulursa, borçlu hakkında 3 aylık geçici mühlet kararı verir. Bu karar, borçlu için adeta bir koruma kalkanıdır. Geçici mühlet süresince borçlu aleyhine yeni bir icra takibi yapılamaz, başlatılmış olan takipler durur ve ihtiyati haciz kararları uygulanmaz. Mahkeme ayrıca süreci denetlemek üzere bir “geçici konkordato komiseri” atar.
H3: 3. Kesin Mühlet ve Anlaşma Süreci
Geçici mühletin sonunda, komiserin raporu ve mahkemenin değerlendirmesiyle konkordatonun başarıya ulaşma ihtimali görülürse, borçluya genellikle 1 yıllık kesin mühlet verilir. Bu süre, zorunlu hallerde 6 ay daha uzatılabilir. Kesin mühlet döneminde konkordato komiseri, alacaklılarla müzakereleri yönetir, şirketin faaliyetlerini denetler ve konkordato projesinin son halini almasını sağlar. Sürecin hukuki detayları ve akademik yorumları hakkında üniversitelerin hukuk fakülteleri tarafından yayımlanan makaleler de değerli birer kaynak olabilir.
H3: 4. Projenin Oylanması ve Mahkeme Onayı
Hazırlanan nihai konkordato projesi, “Alacaklılar Toplantısı”nda oylamaya sunulur. Projenin kabul edilmesi için hem alacaklı sayısının yarısını hem de toplam alacak miktarının yarısını aşan bir çoğunluk gereklidir. Kabul edilen proje, son olarak mahkemenin onayına (tasdikine) sunulur. Mahkeme, projenin yasal şartları taşıdığına kanaat getirirse konkordatoyu tasdik eder ve karar bağlayıcı hale gelir.
Sonuç: Konkordato Bir Son Değil, Yeni Bir Başlangıçtır
Görüldüğü üzere konkordato, ekonomik olarak zora girmiş ancak faaliyetlerini sürdürme potansiyeli olan borçlular için yapılandırılmış bir kurtuluş yoludur. Bu süreç, iflasın getireceği yıkıcı sonuçların aksine, hem borçlunun ticari hayatına devam etmesine hem de alacaklıların alacaklarını belli bir plan dahilinde tahsil etmesine olanak tanır. Elbette, konkordato başvurusu karmaşık ve teknik detaylar içeren hukuki bir süreçtir. Bu nedenle, yola çıkmadan önce mutlaka alanında uzman bir avukat ve mali müşavirden profesyonel destek almak, sürecin sağlıklı ve başarılı bir şekilde yönetilmesi için hayati önem taşımaktadır. Unutmayın, doğru adımlarla atlatılan bir mali darboğaz, gelecekte daha sağlam temeller üzerinde yükselmenizi sağlayabilir.