Evlilik birliği içerisinde yaşanan sorunlar, bazen tarafları geri dönülmez bir ayrılık noktasına getirebilir. Bu zorlu süreçte, çiftlerin karşılıklı mutabakatla yollarını ayırmalarını sağlayan anlaşmalı boşanma, her iki taraf için de yıpratıcı olabilecek çekişmeli davalara göre çok daha hızlı ve sancısız bir yol sunar. Peki, anlaşmalı boşanma şartları nelerdir? Gerçekten de adından sıkça söz edilen tek celsede boşanma mümkün müdür? Bu süreçte avukatlık ücretleri ne kadar tutar? İşte bu soruların ve daha fazlasının cevaplarını bulacağınız kapsamlı rehberimiz.
Anlaşmalı Boşanma Nedir ve Kimler Başvurabilir?
Anlaşmalı boşanma, evli çiftlerin boşanma ve boşanmanın tüm fer’i (ek) sonuçları üzerinde (nafaka, velayet, tazminat, mal paylaşımı gibi) karşılıklı olarak anlaştıklarını gösteren bir protokolle mahkemeye başvurmaları ve bu protokolün mahkemece uygun bulunmasıyla gerçekleşen boşanma türüdür. Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir.
Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için temel şart, evliliğin en az bir yıl sürmüş olmasıdır. Bir yıldan kısa süren evliliklerde anlaşmalı boşanma mümkün değildir; bu durumda çekişmeli boşanma davası açılması gerekir. Ayrıca, tarafların ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmaları, yani hukuki işlem yapma ehliyetine sahip olmaları beklenir.
Anlaşmalı Boşanmanın Temel Şartları
Anlaşmalı boşanmanın sorunsuz bir şekilde gerçekleşebilmesi için bazı temel şartların eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. İşte o önemli şartlar:
Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması
Yukarıda da belirtildiği gibi, Türk Medeni Kanunu'na göre çiftlerin anlaşmalı boşanma davası açabilmeleri için evliliklerinin resmen en az bir yıl sürmüş olması zorunludur. Bu süre, evlilik tescil tarihinden itibaren hesaplanır.
Ortak Boşanma İradesi ve Boşanma Protokolü
Tarafların boşanma konusunda tam bir mutabakata varmış olmaları ve bu mutabakatı yazılı bir anlaşmalı boşanma protokolü ile mahkemeye sunmaları esastır. Bu protokol, boşanmanın mali ve şahsi tüm sonuçlarını net bir şekilde içermelidir. Protokolde yer alması gereken başlıca unsurlar şunlardır:
- Çocukların Velayeti: Varsa müşterek çocukların kimin yanında kalacağı ve diğer eşin çocuklarla kişisel ilişkisi (görüşme günleri, tatiller vb.).
- Nafaka: Yoksulluk nafakası (boşanan eşlerden birinin maddi durumu diğerinden çok daha kötüyse), iştirak nafakası (çocukların eğitim, sağlık, bakım giderleri için verilen nafaka) miktarları ve ödeme şekli.
- Tazminat: Maddi ve manevi tazminat talepleri ve miktarları.
- Mal Paylaşımı: Evlilik birliği içerisinde edinilen malların nasıl paylaşılacağı.
- Ziynet Eşyaları ve Çeyiz: Bu tür eşyaların akıbeti.
- Ortak Konut: Evlilik birliğinin sürdüğü konutun kimde kalacağı veya nasıl değerlendirileceği.
Bu protokolün, uzman bir boşanma avukatı tarafından hazırlanması, ileride doğabilecek anlaşmazlıkların önüne geçmek ve tarafların haklarını eksiksiz korumak açısından büyük önem taşır.
Hakimin Protokolü Onaylaması
Taraflarca hazırlanan ve imzalanan protokolün, mahkeme hakimi tarafından onaylanması gerekmektedir. Hakim, protokolü incelerken özellikle çocukların menfaatlerini gözetir. Eğer hakim, protokoldaki bazı hükümlerin çocukların menfaatine aykırı olduğunu veya yasalara uygun olmadığını düşünürse, taraflardan bu kısımlarda değişiklik yapmalarını isteyebilir. Taraflar bu değişiklikleri kabul ederse, protokol onaylanır ve boşanma kararı verilir.
Tek Celsede Boşanma Gerçekten Mümkün Mü?
Evet, anlaşmalı boşanmada "tek celse" kavramı teorik ve pratik olarak mümkündür. Ancak bu, davanın sadece bir duruşmada tamamlandığı anlamına gelir; tüm süreç tek bir günde bitmez. Tek celsede boşanmanın gerçekleşebilmesi için şunlar hayati önem taşır:
- Eksiksiz Protokol: Tarafların üzerinde tam mutabık kaldığı, hukuka uygun ve anlaşılır bir boşanma protokolünün mahkemeye sunulmuş olması.
- Hazır Taraflar: Duruşma günü tarafların (veya vekillerinin) hazır bulunması.
- Hakimin Onayı: Hakimin protokolü inceleyip herhangi bir eksiklik veya yasalara aykırılık görmemesi.
- Mahkemenin İş Yükü: Mahkemenin o anki iş yükü ve hakimin duruşma programı.
Bu şartlar sağlandığında, hakim duruşmada tarafları dinler, iradelerinin serbestçe oluştuğundan emin olur ve protokolü onaylayarak boşanmaya karar verebilir. Kararın kesinleşmesi için yasal süreler beklenir ve bu süre sonunda boşanma resmiyet kazanır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?
Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma sürecinin en kritik belgesidir. İçeriği ne kadar detaylı ve açık olursa, ileride yaşanabilecek sorunlar o kadar azalır. Protokolde aşağıdaki hususların mutlaka yer alması gerekir:
- Tarafların kimlik bilgileri (Adı, Soyadı, T.C. Kimlik No).
- Boşanma kararı ve dayanağı.
- Müşterek çocukların velayetinin kime verileceği, diğer ebeveynin çocuklarla kişisel ilişki kurma zamanları (görüşme günleri, tatiller, özel günler).
- Çocuklar için iştirak nafakası miktarı, başlama tarihi ve ödeme şekli.
- Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek eş için yoksulluk nafakası miktarı, başlama tarihi ve ödeme şekli (isteğe bağlı).
- Maddi ve manevi tazminat talepleri (varsa miktarları ve ödeme şekli).
- Evlilik birliği içinde edinilen malvarlığının (taşınır ve taşınmaz mallar, banka hesapları, araçlar vb.) nasıl paylaşılacağı.
- Ortak konutun durumu (kimin kullanacağı, satılacaksa ne zaman ve nasıl satılacağı).
- Ziynet eşyaları (altın, takı) ve çeyiz eşyalarının durumu.
- Ortak borçların nasıl ödeneceği.
- Mahkeme giderleri ve avukatlık ücretlerinin kim tarafından karşılanacağı.
Bu protokolün bir avukat nezaretinde hazırlanması, hukuki geçerliliğin sağlanması ve tarafların hak kaybına uğramaması açısından hayati önem taşır.
Anlaşmalı Boşanma Avukatlık Ücretleri Ne Kadar?
Anlaşmalı boşanma davalarında avukatlık ücretleri, Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl yayınlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ile belirlenen alt sınırların altında olamaz. Ancak bu tarifeler bir alt sınırdır ve avukatın talep edeceği ücret; avukatın deneyimi, davanın karmaşıklığı, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların detayları ve davanın görüleceği il gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, Türkiye Barolar Birliği'nin güncel tarifelerini inceleyerek asgari ücretler hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Genel bir bilgi vermek gerekirse, anlaşmalı boşanma davaları çekişmeli davalara göre daha az zaman ve emek gerektirdiği için avukatlık ücretleri de genellikle daha düşüktür. Ancak her avukatın kendi belirlediği bir ücret politikası bulunmaktadır. En doğru bilgiyi almak için, boşanma sürecinde destek almayı düşündüğünüz avukatlarla birebir görüşerek ücret teklifi almanız en sağlıklısı olacaktır.
Boşanma Sürecinde Avukat Desteğinin Önemi
Her ne kadar anlaşmalı boşanma davaları çekişmeli davalara göre daha basit görünse de, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren önemli detayları barındırır. Protokolün doğru ve eksiksiz hazırlanması, hakimin onayı sürecinde karşılaşılabilecek olası sorunların önüne geçilmesi ve tarafların haklarının tam anlamıyla korunması açısından bir avukatla çalışmak büyük önem taşır.
Bir avukat, süreci sizin adınıza takip eder, gerekli belgeleri hazırlar, protokolün hukuka uygunluğunu denetler ve duruşmada sizi temsil eder. Bu sayede, zaten duygusal olarak yıpratıcı olan bu süreci çok daha az stresle ve hukuki güvence altında tamamlamanıza yardımcı olur.